Kerstvakantie lang geleden.
Om een uur of half tien ga ik naar beneden. Ik doe de kamerdeur open en een vreemde lucht komt me tegemoet. "Voorzichtig lopen!" roept mijn moeder vanuit de keuken. Hoewel… is dat mijn moeder wel? Voor het kozijn hangt plasticfolie waardoor de vrouw erachter onherkenbaar is; ze heeft bovendien een haardoek om. "Niet bij de kachel komen en voorzichtig lopen"; roept ze. Nieuwsgierig geworden ga ik bij de gaskachel kijken en zie twee levensgrote pannen staan met een natte theedoek eroverheen. Wat is hier aan de hand? Op het moment dat ik een doek optil wordt vanuit de keuken geroepen: "En die doeken niet optillen".
Ik loop naar de keuken en schuif het plasticfolie opzij. Een zware walm komt me tegemoet. "Doe je dat plastic gelijk weer dicht, want anders gaat het in de kamer zo stinken." Het is toch echt mijn moeder, maar ze ziet er niet uit. De haardoek strak over haar krullen, een oud schort voor, een dikke trui aan met de mouwen omhooggeschoven. En wat is het koud in de keuken. Dat is niet zo gek, de deur naar het balcon staat wagenwijd open. Anders gaat het zo stinken, herhaalt ze zichzelf.
Je bent net op tijd, want ik ga de eerste oliebollen bakken". Met een glimmend gezicht komt Moe met één van de twee grote pannen de keuken in en zet die naast de walmende zwarte oliepan. "Zit daar ook sucade in?", vraag ik bijdehand, want dat vinden we allemaal smerig. Jawel, maar ik heb het gemalen, zegt ze. Met een grote lepel roert ze even in het beslag en pakt dan twee eetlepels. Behendig draait ze die door het beslag, dan rondom elkaar en voor ik het weet drijven er een paar klodders beslag in de oliepan, die al snel langs de rand bruin worden.
Met een vork worden de bolletjes omgedraaid zodat de andere kant ook bruin kan worden. Met een schuimpaan vangt mijn moeder de oliebollen en dumpt ze in een vergiet. Dat wil ik nog wel eens zien: "Kijk", roept Moe enthousiast, "daar is het Oliebollenmannetje".
En verdomd: daar in de pan geven de beslaguitlopers één van de bollen de vorm van een kromgebogen mannetje. Mag ik ook een keer? Natuurlijk, als ik voorzichtig doe, en daar bak ik mijn eerste oliebol. Na de tweede keer gaat de lol eraf en laat ik mijn moeder het karweitje afmaken.
Even later worden grote schalen uitgestald om de bollen uit te laten dampen. Die middag mogen we de eerste proeven en ik zweer je: Zo lekker als die, heb ik ze nooit meer geproefd.
Hoe kom jij dit jaar aan je oliebollen?
Dat zal niemand merken, want er is daar verder niemand; alleen de computers die de brij aan elkaar haken zullen eventjes verstoord de rug rechten en de schouders recht schudden en dan gaan ze weer hoor, wéér een keer Mud en nóg eens Wham.
ZWEEFMAKREEL 
