Mariaverschijning

Op het Van Limburg Stirumplein in de Amsterdamse Staatsliedenbuurt gebeurden eind jaren tachtig van de vorige eeuw vreemde dingen.

Tegen middernacht op vrijdagavond 3 april 1987 voelden drie passanten vlakbij café Tramlijn Begeerte "sterke rukwinden", gevolgd door een plotselinge stilte, waarna zij een vreemde groenige gloed waarnamen, waarin zij een vrouwengestalte herkenden. Deze droeg een geel gewaad, rode cape en een groene hoofddoek en zweefde boven de grond. De drie besloten er met niemand over te praten.

Vier weken later welde in de kelder van het café spontaan een bron op. Er bleek geen sprake van lekkage, en de oorzaak kon niet worden vastgesteld. Diezelfde avond werd de gloed en de vrouwengestalte wederom waargenomen. Vijf weken later zagen tien mensen de gloed en in totaal zijn veertien verschijningen gemeld. Pelgrims trokken voorbij, brandden kaarsen en knielden bij de met hekken afgeloten verschijningsplek. De media besteedde er volop aandacht aan en zelfs de bisschop bemoeide zich ermee.

En toen claimde iemand dat hij de verschijningen als gimmick in scene had gezet.

Oudste Broodje Aap?

Als ik begin met te vertellen dat de bron van deze ingezonden brief ‘de vrouw van een mijner vrienden’ is, dan voelt de reguliere Zweeflezer al waar we mee te maken hebben: een broodjeaap-verhaal. Tja, stoelenmatters op zichzelf zijn natuurlijk al apart volk, en helemaal die uit Amsterdam, maar deze had bovendien een weldoordachte marktstrategie.

Dit stuk werd geplaatst in de Winschoter Courant van 21 september 1894. Zou dit het oudste Broodje Aap uit de persgeschiedenis zijn?

Adverteren doet begeren

Zweefmakreel heeft een reputatie hoog te houden, zeker wat betreft bedenkelijke advertenties. Wat dacht je van onderstaande reclame? Aanvankelijk werd menstruatie door adverteerders neergezet als een problematische vrouwenkwaal. Tot medicijnfabrikant Femicin in 1968 besloot, dat het tijd werd voor een nieuwe aanpak…

Hoe verzinnen die Mexicanen het, vraag je je af bij het zien van onderstaande taxi. Mexico was jarenlang hot bij Amerikaanse jongeren, want daar ‘kon alles’ wat thuis verboden was. Fabrikant Mattel rook zijn kans en liet een speelgoedbouwpakket ontwerpen, dat deze ‘tijuanageest’ zou moeten uitstralen. De opbouw van een T-Fordje op een racewagen bleek al wild genoeg, om de groovy ‘Tijuana Taxi’ in productie te nemen. Is daar iets mis mee? Niet echt, behalve dan dat er in Mexico nooit dergelijke taxi’s hebben rondgereden, alleen in de puberale fantasie van een Amerikaanse speelgoedontwerper.

Vroeger kon je nog lachen! Helemaal als je Manneke Pis ofwel Bubble Boy in huis haalde. Je bezoek lag gegarandeerd in een deuk wanneer het ventje – ingenieus dankzij een bruistablet in het voetstuk – stond te pielemozen. Dat kon wel een half uur duren, dus al die tijd rolde iedereen gierend over de vloer! Al was het maar de vloer van Paviljoen III.

Tot slot de reclametruc bij uitstek: inspelen op rivaliteit. ‘Benijd een succesvol man niet! WEES ER EEN!’  luidt de slagzin voor ‘De toverformule voor persoonlijke macht’.
De auteur van deze successtory heeft zijn schaapjes allang op het droge. En zijn lezers?

Wat voorspelt 2009?

Vandaag dwarrelt uit mijn overvolle knipselmap een aanbieding van postorderbedrijf ‘Boek & Plaat’ uit 1993. In de advertentie wordt het naslagwerk ‘Nostradamus – voorspellingen voor de jaren 1992-2001’ aangeboden. Het werd hoogstwaarschijnlijk geen verkoopsucces, want iedereen wist inmiddels dat niet Bush sr. maar Bill Clinton de nieuwe president werd.

Bewonderaars van Nostradamus wijzen bij zo’n flop meestal naar de verklaarders van de cryptische verzen van deze mysticus, en dat zijn in dit geval de auteurs V.J. Hewitt en Peter Lorie. Op het boekomslag lezen we de volgende voorspellingen:
1992 – Bush herkozen  (Fout)
1993 – Aardbeving in Californië  (Fout)
1993 – Geluidsgolven genezen kanker  (Fout)
1995 – Een nieuw gat in de ozonlaag  (Fout)
1995 – Zwarte gaten verklaard  (Fout)
1998 – Buitenaardse wezen gefilmd  (Fout)
2000 – Nieuwe wereldreligie  (Fout)
2000 – Vlucht naar Mars  (Fout)

Wat voorspel jij voor 2009?

Help Johnny Jordaan de Arena in!

Als geboren Jordanees moet mij van het hart dat er na Johnny nooit meer zo’n grote Jordaanzanger is geweest. André Hazes, prima gast, prima stem, maar ten eerste kwam hij uit De Pijp en ten tweede zong hij geen Amsterdams repertoire. Als bij Johnny’s overlijden een Arena had bestaan, zouden ze die met alle fans wel vier keer kunnen vullen, en dan met gemak het hele Olympisch Stadion erbij.

Gelukkig begrijpen sommige artisten dat gemis maar al te goed, en die proberen voor ons weer de sfeer van weleer op te roepen. Zette Rob van Meeberg enkele jaren geleden de zanger niet succesvol op toneel? Vertolkte Kees Prins vervolgens Johnny Jordaan niet aangrijpend op tv?

Maar nu tref ik op internet een artist aan, Roy, en deze zangerimitator vertoont niet alleen een – hoe zal ik het zeggen – ongekende gelijkenis met Johnny, maar beschikt bovendien over een verbazingwekkende Jordaanintonatie. Het is… woorden schieten tekort.

Jordanezen, landgenoten, bekijk de foto, beluister zijn stem, en laat me weten of we hier de Arena mee vol kunnen krijgen. Ja, en misschien kunnen we zelfs een postume duetten-cd realiseren, zoals iedere dode ster betaamt. Roy boeken kan voor nog geen 740 euri excl. btw. plus reiskosten, maar dan heb je wel mooi 15 onvergetelijke minuten lang een unieke sfeermaker meegemaakt! En voor het dubbele bedrag zet Roy met dezelfde virtuositeit een André van Duin neer, dus wat wil een mens nog meer?

Ik start hierbij het nationaal initiatief ‘Help Johnny Jordaan de Arena in’ en let op: als iedereen meedoet dan gaat ons dat zeker lukken!

Bedankt lieve mensen.

Maria Monk eerste mediahype?

Sinds de boekdrukkunst in Haarlem werd uitgevonden – ja, heus – zijn er grote rellen geweest over gedrukte teksten. Denk daarbij aan Luther, Kalvijn, of wetenschapper Galileï, die het vervolgens aan de stok kregen met katholieke machthebbers. Het waren principekwesties waar we verder niet op ingaan, maar de heren stonden in ieder geval werkelijk achter de inhoud van hun geschriften. Alle ophef ging ergens over, wil ik maar zeggen. Maar wat achteraf bezien een grote hoax zou kunnen zijn, dat was de publicatie van ‘De gruwelijke onthullingen van Maria Monk, ofwel de geheimen van de Zwarte Nonnen geopenbaard’.

Het boek verscheen in 1836 en kwam er in het kort op neer, dat er tussen het nonnenklooster in Montréal en het nabijgelegen monnikenklooster een ondergrondse tunnel zou bestaan. Dankzij die geheime gang konden de nonnen en monniken elkaar heimelijk ontmoeten, om vervolgens – aldus het boek – alles te doen wat ze vanwege hun professie hadden afgezworen. Maria Monk onthulde bovendien dat deze onkuise contacten regelmatig in een zwangerschap eindigden. Op zichzelf was dat in die dagen al een grote schande, maar gruwelijkst van alles was toch wel, dat de gebaarde baby’s vervolgens werden gedoopt, gedood, en in een kalkput gedumpt. Zeven jaar na toetreding tot het klooster raakte ook Maria Monk naar eigen zeggen in verwachting, maar om haar kind voor een gruwelijke moord te behoeden, besloot zij te vluchten en haar ervaringen op papier te zetten.

Na de verschijning van haar boek ontstond grote publieke verontwaardiging, ook al gevoed door een antikatholieke stemming in die dagen. De katholieke bisschop van Montréal stemde uiteindelijk – voornamelijk onder druk van protestante leiders – met een onafhankelijk onderzoek in. Kolonel William Leet Stone, hoofdredacteur van een voorname krant uit New York City, werd aangezocht om het onderzoek te leiden. Dat hield onder meer in dat Stone in Montréal met het boek in de hand de omgeving van kloosters vergeleek met de beschrijvingen van Monk. Stone kwam uiteindelijk tot de conclusie dat die hele Maria Monk een groot verzinsel moest zijn.

Dat alles doet me onwillekeurig denken aan Getuige X1 in België, de vrouw uit het Dutrouxtijdperk, die zeer nauwkeurige beschrijvingen gaf van de huizen waarin allerlei gruwelijks werd verricht, en waar ze zelfs getuige was geweest van moord. Indertijd heeft de pers een en ander geverifieerd, en al waren er dan geen directe sporen van de vermeende misdaden, haar beschrijvingen van verdachte locaties, gebouwen en interieurs klopten precies. Toch nam de politie haar niet serieus, omdat er geen lijk in de kast werd aangetroffen. Was X1 een fantaste? Ook zij publiceerde een boek, en uit de feiten die zij daarin aandraagt blijkt in ieder geval dat de rol van de politie het onderzoek op zijn zachtst gezegd stagneerde.

Het boek van Maria Monk, óf van de fantast die het geschreven heeft, schijnt volgens bronnen op het internet nog altijd verkrijgbaar te zijn, maar nu als SM-lectuur.

Lunch atop a skyscraper

Charles C. Ebbets 1932

Dimanche sur les bords de la Marne

Henri Cartier-Bresson 1938

Gezondheidshanger uit 1888

Wat waren die mensen vroeger toch goedgelovig! Rond 1888 smeerde kwakzalver Warnant ziekelijke stumpers een geneeskrachtig magnetisch hangertje aan met de claims: "Geene ziekten meer! Altoos de gezondheid! ‘t Is dokter en apotheker in huis. Geene slechte spijsverteringen meer. De werking van deze medalie is zoo krachtig dat, op ‘t oogenblik men dezelve op de borst plaatst, men na eene halve uur er de uitwerksels van gevoelt. De grootste pijn is op twee uren verdwenen."

Dat was toen en zo naïef zijn we gelukkig niet meer, zou je zeggen. Maar wie tijdens het zappen echter wel eens bij Tel Sell terechtkwam, weet dat therapeutische magnetische hangertjes tegenwoordig onder de naam Biostabil 2000 worden aangesmeerd. ‘Uitvinder’ Bruno Santanera zag na zijn ontmaskering door consumentenprogramma Radar de verkopen instorten, maar volgens het AD zijn de bestellingen nadien weer behoorlijk aangetrokken.

Heb jij wel eens geneeskrachtige hangers of andere wondermiddelen gekocht, en hoe beviel dat?

Effe wachte… pizza!

Hoe verzinnen ze het? Ik vind dit een bijzonder knappe advertentie, net zulk gezichtsbedrog als bij een eerder gesignaleerde reclamecampagne t.b.v. Indiase bedelaartjes.